Onyx (Oniks) Mermer Çeşitleri ve Özellikleri
Onyx (Oniks) mermer, yarı değerli taşlar arasında yer alan özel bir doğal taştır. Asur dilinde “halka ve yüzük”, Yunanca’da ise “tırnak” anlamına gelen Onyx, kalsedon grubuna ait akik taşının bir çeşididir ve mücevher sektöründe yaygın olarak kullanılır. Bu mermer türü, yüksek oranda silisyum mineralleri içerir ve yarı saydam yapısıyla gerçek mermer ve granitlere kıyasla daha nadir bulunur ve çıkarılması daha zordur. Onyx mermer, belirli sıcaklık ve basınç altında suyun etkisiyle kireçtaşları içinde tuz, silisyum ve kristallerin birleşmesi sonucu oluşur ve bu süreç sonunda estetik açıdan dikkat çekici bir akik taşı halini alır. Özellikleri nedeniyle en çok tercih edilen mermer çeşitlerinden biridir. Türkiye’de özellikle Adıyaman Tut ilçesinde yoğun onyx mermer yatakları bulunmaktadır. Dünya genelinde ise bal rengi, sarı, şeffaf, beyaz, yeşil, siyah, pembe, mavi ve kırmızı gibi birçok renk çeşidi mevcuttur. Ayrıca alabastır, mavi, çok renkli, altın sarısı, beyaz, yeşil, bal rengi, kahverengi, damar desenli ve kaplan desenli onyx mermer yatakları da bulunmaktadır.

Onyx Mermerin Özellikleri ve Kullanımı
Onyx mermer ocaklarından çıkarılan taşlar, damarları boyunca kalıplar halinde kesilerek işlenir ve firmalar tarafından türlerine ve fiyatlarına göre sınıflandırılır. Işık geçirgenliği sayesinde dekoratif amaçlı kullanılan onyx mermer, saydamlığı ve estetik görünümüyle öne çıkar. İçeriğindeki silisyum ve akik mineralleri sayesinde sağlık açısından da faydalı olduğu bilimsel olarak belirtilmiştir; özellikle solunum ve dolaşım sistemine olumlu etkileri vardır. Tarih boyunca Osmanlı ve Roma dönemlerinde tapınak ve ibadethanelerde kullanılmıştır. Onyx mermer, ışığın doğrudan göze gelmesini engelleyerek mekana loş ve zarif bir atmosfer katar, bu nedenle aydınlatma ürünlerinde de sıkça tercih edilir. Led şeritlerle aydınlatılan onyx mermer ürünleri, desen ve damar uyumunun önem taşıdığı tasarımlarda kullanılır. Mücevher değeri taşıyan bu taş, süs eşyası olmasının yanı sıra mimaride ve dekorasyonda da geniş uygulama alanlarına sahiptir.

Onyx Mermerin Uygulama Alanları
Saydam ve dayanıklı yapısıyla onyx mermer, takı ve süs eşyalarının yanı sıra yapı malzemesi olarak da yaygın şekilde kullanılır. Evlerde zemin kaplamasından mutfak ve banyo tezgahlarına, lavabolardan dekoratif tasarımlara kadar birçok alanda tercih edilir. Az üretildiği için genellikle iç mekanlarda, özellikle lobi, resepsiyon ve fuaye gibi toplu kullanım alanlarında ışıklandırma ile birlikte estetik bir unsur olarak kullanılır. Banko kenar kaplamaları, otel resepsiyonları gibi yerlerde metal veya ahşap kombinasyonlarla tasarlanır. Tarihte Yunan, Roma ve Mısır medeniyetlerinde saray, tapınak ve taht yapımında kullanılmış, Osmanlı ve diğer İslam ülkelerinde cami süslemelerinde yer almıştır. Renkli yapısı sayesinde tabak, çanak, küçük heykeller, takılar, vazolar, mozaikler, hediyelik eşyalar, masa ve sehpa gibi pek çok üründe de kullanılır. Hatta İngiliz lüks otomobil üreticisi Rolls Royce’un araç içi tasarımlarında dahi onyx mermerden faydalanılmıştır.

Onyx Mermer Blokları
Onyx, Yunanca’da “tırnak” anlamına gelir ve kalsedonun paralel bağlı bir çeşididir. Soğuk kaynak sularında kalsiyum karbonatın yavaş çökelmesiyle oluşur. Bu yavaş çökelme, taşın kristalize ve saydam yapısını sağlar, böylece ışığı geçirme özelliği ortaya çıkar. İşlenmemiş hali onyx mermer blok olarak adlandırılır ve bu bloklar, dekorasyonda önemli rol oynar. Özellikle lobi, resepsiyon ve karşılama alanlarında kullanıldığında görsel zenginlik yaratır. İşlendikten sonra metal veya ahşap bileşenlerle kombin edilerek masa veya sehpa gibi mobilyalar da yapılabilir. Tarihte saray, tapınak ve taht yapımında kullanılan onyx mermer, İslam mimarisinde cami süslemelerinde de tercih edilmiştir.
Özetle, Onyx (Oniks) mermer, yarı saydam yapısı, zengin renk çeşitliliği ve ışık geçirgenliği ile hem estetik hem de fonksiyonel açıdan değerli bir doğal taş türüdür. Tarih boyunca farklı medeniyetlerde kullanılmış, günümüzde ise iç mekan dekorasyonunda, süs eşyalarında ve mimaride prestijli bir malzeme olarak yerini korumaktadır. Türkiye’de özellikle Adıyaman bölgesinde çıkarılan onyx mermer, dünya çapında farklı renk ve desen seçenekleriyle mimari ve dekoratif projelerde tercih edilmektedir